Αλλά και τι να πει;

Να μιλήσει για την ιστορία της 28ης Οκτωβρίου;

Να αραδιάσει ονόματα, χρονολογίες, να αναφέρει βουνά και πολιτείες ή να ζητήσει τη βοήθεια των αριθμών;

Τόσοι εμείς, τόσοι οι εχθροί, τόσα τα δικά μας τουφέκια, τόσα τα δικά τους, τα τανκς, τα κανόνια, τα βομβαρδιστικά.

Μα το 40 δεν είναι μονάχα αριθμοί!

Ίσα ίσα!

Αν κάτι εξευτελίστηκε, καταφρονέθηκε και περιγελάστηκε πιο πολύ είναι οι αριθμοί και η λογική τους.

Δεν ήταν οι αριθμοί που ξεσήκωσαν το λαό μας, που σύντριψαν τη φωτιά και το ατσάλι…

Κάτι άλλο πρέπει να ήταν.

Ήταν αυτό που λέμε ψυχή.

Εκείνες τις μέρες του 40, ολόκληρη η Ευρώπη κείτονταν στον τάφο.

Έθνη πανένδοξα με πλούτη κι εκατομμύρια μαχητές συντρίφτηκαν μέσα σε λίγες μέρες.

Μέσα σε 2 βδομάδες κουφάρι άψυχο η Πολωνία κι ευθύς το Βέλγιο και η Ολλανδία.

Οι Γάλλοι οι περήφανοι νικητές του Πρώτου παγκόσμιου πολέμου, διαλυμένοι κι εξευτελισμένοι σέρνονταν κάτω από τη μπότα του κατακτητή.

Η μεγάλη Ευρώπη, η ένδοξη, η ως τότε αήττητη, νικημένη και καταπτοημένη…

Και μόνη η Ελλάδα, αντιστέκεται!

Αρνείται την παράδοση και την υποταγή!

Επιλέγει να πεθάνει όρθια, παρά να ζει γονατιστή!

Εκεί, στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας, στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας,  συναντήθηκε για άλλη μια φορά ο Ελληνισμός με το ιστορικό του χρέος.

Οι μαχητές του 40 χόρεψαν χορό στους ρυθμούς της ιστορίας. Άκουσαν από πολύ μακριά, από το βάθος της ιστορίας των Ελλήνων, το τραγούδι των πολεμιστών του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, αφουγκράστηκαν το Θεμιστοκλή και το Δημοσθένη, μαγεύτηκαν από τη φωνή του Ρήγα, ενθουσιάστηκαν από την πρόσκληση του Κολοκοτρώνη, προβληματίστηκαν από τη σκέψη του Μακρυγιάννη….

Εκεί, στα βουνά της Ηπείρου, οι Έλληνες έκλεισαν άλλο ένα αιματηρό ραντεβού με την ιστορία τους, με το ιστορικό τους πεπρωμένο, που τους καλεί σε δύσκολες στιγμές να υπερβαίνουν τις εθνικές τους δυνατότητες.

Να ξεπερνούν τα όριά τους.

Να πηγαίνουν κόντρα στους καιρούς.

Να θυσιάζονται σε μια θυσία διαρκή, εκτελώντας ένα ανομολόγητο χρέος προς την ανθρωπότητα.

Τρέλα, θα έλεγε κάποιος, σταθμίζοντας τα πράγματα με τα τότε, αλλά και τα σημερινά ψυχρά τεχνοκρατικά κριτήρια..

Και δεν ήταν η πρώτη….

«Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς», υπενθυμίζει ο Μακρυγιάννης… Είναι αυτή η αγία τρέλα των Ελλήνων, που εκφράζεται άλλοτε με το «Μολών Λαβέ», άλλοτε με το «Το την πόλιν σοι δούναι ούτ’ εμόν εστί, ούτε άλλου των κατοικούντων εν αυτή», άλλοτε με το «ΟΧΙ»!

Είναι η Ελληνική τρέλα, που καταργεί τους αριθμούς, αδιαφορεί για την ισχύ, περιφρονεί τα στατιστικά δεδομένα, αρνείται τις επιταγές της λογικής, είναι η τρέλα, που ανέδειξε τους Έλληνες Δαβίδ των Εθνών…

Και δεν είναι αυτό εθνικισμός ή υπολανθάνων ρατσισμός!

Είναι μια υπερφυσική αλλά ζώσα πραγματικότητα, που τη βιώνει ο Έλληνας, στη μάχη του Μαραθώνα, στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, στα τείχη της Βασιλεύουσας, στα χιονισμένα διάσελα της Πίνδου..

Την αναλύει ξεκάθαρα ο συγγραφέας Άγγελος Τερζάκης:

« Στο μέτωπο,   σ’ όλη τη γραμμή, από την γαλανή θάλασσα του Ιονίου   μέχρι ψηλά   τις   παγωμένες   Πρέσπες,   ο ελληνικός στρατός   άρχιζε να βλέπει παντού το ίδιο όραμα: Έβλεπε τις νύχτες μια γυναικεία μορφή να προβαδίζει ψηλόλιγνη,   αλαφροπερπάτητη,   με την καλύπτρα της αναριγμένη από το κεφάλι στους ώμους.   Την αναγνώριζε,   την ήξερε από παλιά,   του την είχαν τραγουδήσει όταν ήταν μωρό κι ονειρευόταν στην κούνια.   Ήταν η μάνα η μεγαλόψυχη στον πόνο και στην δόξα, η λαβωμένη της Τήνου, η υπέρμαχος στρατηγός»…

Η λαβωμένη Παναγιά, δι’ ης εχθροί καταπίπτουσι! Η Τηνιακή Παναγιά, η υπογραφή του Θεού για την ελευθερία της Ελλάδος, η μόνη εγγύηση για την ελευθερία της Ελλάδος.

Όλες οι μεγάλες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του Γένους μας συνδέονται με την Παναγία της Τήνου, τη Μεγαλόχαρη, τη Νικοποιό, την Υπέρμαχο Στρατηγό…

Η έκρηξη του 1821 σηματοδοτείται από την Εύρεση της Αγίας Εικόνας του Ευαγγελισμού Της, την οποία το αγωνιζόμενο Έθνος μεταφράζει αβίαστα ως ορατό σημάδι της θεικής ευνοίας και της θεομητορικής προστασίας..

Το έπος του 1940 δεν ερμηνεύεται, παρά μόνο μέσα από τη βεβήλωση της Κοιμήσεώς Της…

Η δόλια, άνανδρη και βλάσφημη επίθεση στο λιμάνι του γιορτοφορεμένου νησιού της χτύπησε κάθε Ορθόδοξη Ελληνική ψυχή στο ευαίσθητο σημείο της: πρόσβαλε τη Μάνα του, βλασφήμησε το Όνομά Της, ασέβησε στη μνήμη Της…

Γι’ αυτό και το χαμόγελο στα χείλη, η φλόγα στην καρδιά, τα φτερά στα πόδια των Ελλήνων! Πολεμούσαν ασυγκράτητοι, ακούραστοι, μέσα στο χιόνι γιατί πολεμούσαν πρώτα και κύρια για τη Μάνα τους, την Παναγία…

Γι΄αυτό και αφειδώλευτα πρόσφεραν τη ζωή τους, σε μια εκδήλωση μοναδικής και ανεπανάληπτης ομοψυχίας.

Αλλά και σε μια μοναδική και ανεπανάληπτη εκδήλωση της άρρηκτης και αδιάσπαστης σχέσης Ελληνισμού και Ορθοδοξίας, που εκφράστηκε στην πράξη και από την απόφαση της τότε Διοικούσας το ΠΙΙΕΤ Επιτροπής, με την οποία ομοφώνως, στοιχούσα στο παράδειγμα του Πατριάρχη Σεργίου:

« Εκχωρεί, μεταβιβάζει και θέτει εις την διάθεσιν του ευσεβεστάτου και αξίου Ηγήτορος της Πατρίδος κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως όλα τα εν τω Ιδρύματι της Ευαγγελιστρίας υπάρχοντα και εις αυτό ανήκοντα αναθήματα εις τιμαλφή αντικείμενα κάθε είδους….το εντός της θήκης της Πανσέπτου Εικόνος καθηλωμένου πολυτίμου περιδεραίου εκ πλατίνης και μπριγιάντ…τα εν τω Αποθεματικώ Ταμείω…..»

Η επαναφιέρωση της Ελληνικής Κυβέρνησης, δια της Τραπέζης της Ελλάδος, των δωρηθέντων σ’ αυτήν πολυτίμων αντικειμένων στην Παναγία της Τήνου, δεν υπήρξε απλά μια ακόμη εκδήλωση ευσεβείας, ελπίδας και ικεσίας προς τη Μεγαλόχαρη, αλλά τους προσέδωσε και ένα βαθύτερο συμβολισμό:

Τα αφιερώματα της Μεγαλόχαρης έχασαν τον ατομικό τους χαρακτήρα, έγιναν πλέον αφιερώματα του Ελληνισμού, έκφραση εμπιστοσύνης, δώρα αγάπης και σεβασμού παιδιού προς τη Μάνα του, στην Πάνσεπτη και πεποικιλμένη Εικόνα της Οποίας βρήκε, βρίσκει και θα βρίσκει κουράγιο, δύναμη και απαντοχή!

Γιατί, όπως σημειώνει ο μεγάλος μας Σεφέρης, « για μας είταν- και είναι- άλλο πράγμα ο πόλεμος για την πίστη του Χριστού και για την ψυχή του ανθρώπου, καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού, που είχε στα μάτια ψηφιδωτό τον καημό της Ρωμιοσύνης…»

Γι’ αυτό και μόνο εδώ στον Πανίερο της Μεγαλόχαρης Ναό τούτη την ώρα πάλλεται η καρδιά της Ελλάδας, υπερίπτανται οι ψυχές των ηρώων…

Γιατί από ‘δω, από το ανεξάντλητο πνευματικό οπλοστάσιο της Μεγαλόχαρης, το Γένος μας άντλησε τα ισχυρότερα και όντως αήττητα όπλα, τα όπλα της ψυχής!

Γι’ αυτό και ευγνωμονώ τον Αξιότιμο Δήμαρχο Τήνου, τον κ. Παναγιώτη Κροντηρά για το σπάνιο προνόμιο που μου επεφύλαξε σήμερα, να ομιλώ από τον πάνσεπτο αυτό της πίστης και της λευτεριάς βωμό!

Αγαπητά μου παιδιά,

Μέρες σαν τη σημερινή αναρωτιέμαι πάντα:

Πώς να δείξεις σε έναν τυφλό το μεγαλείο του Παρθενώνα για να νιώσει την Ελληνική περηφάνια;

Πως να βάλεις σε έναν κωφό να ακούσει την ενάτη συμφωνία του Μπετόβεν και να ονειρευτεί;

Πώς να μιλήσεις σε έναν ξένο για το Ελληνικό έπος του 1940 για να αντιληφθεί τον ηρωισμό των Ελλήνων;

Αλλά, σήμερα, δεν απευθύνομαι σε κανέναν άλλο, αλλά κυρίως σε εσάς, τα σύγχρονα Ελληνόπουλα, που η Ελλάδα στηρίζει το μέλλον της.

Μπορεί, σήμερα το "ΟΧΙ" ν' ακούγεται εξασθενημένο και ο τυπικός εορτασμός της επετείου κάθε χρόνο να κουράζει.

Μπορεί όλοι οι λόγοι που εκφωνούνται ν' ακούγονται ανιαροί και ανούσιοι, τετριμμένοι και βαρετοί, μέσα στην επαναλαμβανόμενη κοινοτυπία τους!

Το μήνυμα, όμως, της 28ης Οκτωβρίου παραμένει πάντοτε διδακτικό, διαχρονικό και επίκαιρο και μας καλεί να το εγκολπωθούμε:

δε δικαιούμαστε να λησμονούμε αυτούς που, με τη θυσία τους, μας έδειξαν ότι η ζωή έχει νόημα και αξία μόνο όταν τη ζούμε με αξιοπρέπεια και ελεύθερία.

Οφείλουμε να συντηρούμε την ιστορική μας μνήμη, αντιστεκόμενοι στη φθορά του χρόνου και τις "Σειρήνες" της μεταμοντέρνας νεοταξικής εποχής μας.

Οφείλουμε να μελετούμε και να γνωρίζουμε την ιστορία μας, ώστε να τεκμηριώνουμε τις απαντήσεις μας σε όσους την αμφισβητούν ή την παραποιούν.

Οφείλουμε, όχι μόνο με λόγια αλλά κυρίως με πράξεις, να διαφυλάττουμε τις πολύτιμες παρακαταθήκες των παππούδων μας.

Να πράττουμε, δηλαδή, το καθήκον μας προς την πατρίδα και να υπερασπίζουμε καθημερινά τις ανθρώπινες αξίες, βιώνοντας ουσιαστικά τις αρχές της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας και της ομόνοιας.

Οι πατέρες μας το 40 δεν πολέμησαν τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.

Τον κτηνώδη φασισμό, την απάνθρωπη δικτατορία και το στυγνό ολοκληρωτισμό πολέμησαν.

Το δικαίωμα της ελευθερίας υπερασπίστηκαν.

Την αξία του κάθε ανθρώπου και του κάθε λαού ανέδειξαν.

Την αλαζονεία και την έπαρση εξευτέλισαν.

Την εωσφορική φιλοσοφία της δύναμης και του Εγώ αρνήθηκαν και καταντρόπιασαν.

Την υπερφίαλη βεβαιότητα της υπεροπλίας και των αριθμών αμφισβήτησαν.

Την πατρογονική ευχή και κληρονομιά για το «εύψυχον και ελεύθερον» εδικαίωσαν.

Τη σημαία των Οσίων και των Ιερών της πατρίδας, δηλ. του Θεού και του ανθρώπου, πάνω στον σταυρό της θυσίας, πού τους έστησε η βαρβαρότητα, ανύψωσαν.

Και όλα αυτά, τα πέτυχαν μονοιασμένοι… ενωμένοι!

Πέρα και πάνω από προσωπικά συμφέροντα, μικροπολιτικές επιδιώξεις, κομματικές επιλογές, ή και ιδεολογικές συγκρούσεις και διαφορές.

Αυτή την υπερφίαλη βεβαιότητα των αριθμών και των οικονομικών στατιστικών καλούμεθα σήμερα και να αμφισβητήσουμε και να ανατρέψουμε!

Και θα το καταφέρουμε, αν έχουμε την ομόνοια και την ομοψυχία, που έδειξε ο Λαός μας εκείνη τη φωτόλουστη μέρα του Οχτώβρη του 1940, αν ενωμένοι πολεμήσουμε όχι πλέον στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, αλλά στην αφυδατωμένη έρημο της κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητάς μας έναν εχθρό πιο ύπουλο και πιο επικίνδυνο, τον κακό μας εαυτό!

Έγραφε ο Γ. Βλάχος στην Καθημερινή της 4ης Νοεμβρίου 1940: «Λοιπόν; Θα συνεχίσωμεν την συζήτησιν; Θα βάλωμεν κάτω έναν καφέν και θα σταθώμεν γύρω από το φλιτζάνι του οι απόλεμοι, οι άχρηστοι, οι καφενόβιοι, διά να πούμε, περί του ποιος θα νικήση και ποιος θα επικρατήσει;... Προς Θεού! θα νικήση η Ελλάς! Όλους; ΟΛΟΥΣ! ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ! Χωρίς συλλογισμούς, χωρίς συζητήσεις, χωρίς κεφάλια, τα οποία αργοκινούνται και αμφιβάλλουν, χωρίς μυαλό. Μυαλό δεν χρειάζεται. Χρειάζεται ενθουσιασμός και παραφροσύνη. Χρειάζεται θάρρος αλόγιστον και καρδιά. Με αυτό το υλικόν έγινεν ο Αγών του Εικοσιένα. Με αυτά τα όπλα νικούν οι λαοί. Ήρθατε να πάρετε την Ήπειρον;... ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Έχετε Στρατούς, έχετε Στόλους, έχετε αεροπλάνα, είσθε σαράντα πέντε εκατομμύρια και είμαστε πέντε. ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Θα μας κάψετε. ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Και θα προχωρήσωμεν και θα νικήσωμεν και θα σας πετάξωμεν εις την θάλασσαν. Γίνεται;... Γίνεται, δεν γίνεται, αυτό πρέπει να αισθάνεται και να βροντοφωνή η καρδιά. ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΗ.
[...] Θάρρος λοιπόν! Ό,τι θέλομεν αληθινά, με όλην μας την δύναμιν, γίνεται. Ό,τι αποφασίσωμεν με την ψυχήν μας γίνεται. ΚΑΙ ΘΑ ΓΙΝΗ.
[...] Όλοι μαζί! Θα αγωνισθώμεν τώρα όλοι μαζί, θα ανθέξωμεν όλοι μαζί, θα προελάσωμεν όλοι μαζί, και μίαν ευλογημένην ημέραν, όταν θα διαλαλούν την ευτυχίαν μας οι κώδωνες των σημαιοστολίστων εκκλησιών μας, θα ψάλλωμεν όλοι μαζί ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ ΤΑ ΝΙΚΗΤΗΡΙΑ... [...]