PDF

Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας η παροιμιώδης ρήση του Κυνικού φιλοσόφου Διογένη, “Άνθρωπον Ζητώ” δεν ήταν τόσο επίκαιρη όσο σήμερα.

Κι` αυτό όχι γιατί οι άνθρωποι του 21ου αιώνα είναι χειρότεροι απ’ ό,τι ήταν τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ., αλλά διότι στη εποχή μας – εποχή θάμβους και παράκρουσης, εποχή των μεγάλων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών, κατά τον Αϊνστάϊν- οι άνθρωποι αισθάνονται, πλέον,  βαρύ το τίμημα της αλαζονείας τους, συνειδητοποιώντας ότι η χωρίς ηθικό χαλινό πρόοδος ουσιατικά απέβη εναντίον αυτής ταύτης της υποστάσεώς του, εναντίον της ανθρωπιάς του.

Η μέθη της επιτυχίας και της προόδου απογύμνωσε τον άνθρωπο από κάθε τι το ανθρώπινο και τον αφυδάτωσε από κάθε ηθικό και πνευματικό συναίσθημα, με αποτέλεσμα ο πλανήτης μας γενικά και οι κοινωνίες μας ειδικά να πλήττονται από αλλεπάλληλα κύματα πολυειδών και πολυωνύμων κρίσεων....

Παντού ανησυχία και αβεβαιότητα, φόβος και ανασφάλεια, παντού το ανθρώπινο πρόσωπο και η αξιοπρέπειά του υποτιμάται και εξουθενώνεται.. Στις απρόσωπες και αγχωτικές μεγαλουπόλεις, στο κατεστραμμένο και μολυσμένο φυσικό περιβάλλον, στα αιματηρά πεδία των εμφυλίων και διεθνών συρράξεων, στα μονοπάτια της ανεργίας και της ανέχειας, στους δρόμους της μετανάστευσης και τους καταυλισμούς της προσφυγιάς, στον καθημερινό “πόλεμο” για την επιβίωση και την αναζήτηση του κέρδους και της δύναμης, στα γεμάτα αγωνιώδη ερωτήματα και φόβο μάτια των νέων ανθρώπων, που νοιώθουν ξένοι σε μια κοινωνία, που τους αρνείται το δικαίωμα στο όνειρο και την ελπίδα.

Είναι, βέβαια, γεγονός ότι ο άνθρωπος, μέσα στην ποικιλία του χώρου και την εναλλαγή του χρόνου μπόρεσε να ζήσει και ανέστιος και φερέοικος, μπόρεσε ν` αντέξει στο ψύχος και τον καύσωνα, να επιζήσει στον αγώνα ενάντια στα θηρία και τα στοιχεία της φύσης!

Αδυνατεί, όμως, να ζήσει σε μια κοινωνία, στην οποία αισθάνεται απελπιστικά  μόνος και οδυνηρά ξένος, σε ένα πολιτισμό, που έντυσε το σώμα του και απογύμνωσε την ψυχή του...

Και, σαν τον Διογένη, περπατάμε μέρα-μεσημέρι στους δρόμους της δικής του ο καθένας μας Αθήνας, αναζητώντας απεγνωμένα Άνθρωπο, που θα ομορφύνει τη ζωή μας, θα γαληνέψει την ψυχή μας, θα γλυκάνει τη σκέψη μας, θα βάλει τάξη στην αταξία και στην σύγχυση, που επικρατεί γύρω μας, στη Δημόσια Διοίκηση, στην Οικονομία,την Υγεία, την Παιδεία – εκεί κατ’ εξοχήν – την Κοινωνική Πρόνοια,την Εργασία, τον Πολιτισμό..

Σαν το Διογένη όλοι εμείς οι “Άνθρωποι” κρατώντας το δικό μας φανάρι, ψάχνουμε για Άνθρωπο με όλη τη σημασία της λέξης – Άνθρωπο με ανθρωπιά, με κοινό νου, με λογική, με χαρακτήρα, με ηθικές αρχές και αξίες, με υψηλούς στόχους και ιδανικά, με αυτοσεβασμό και φιλότιμο, ο οποίος, όπως ο Αναστημένος Χριστός στον Άδη, θα κατέβει στην κόλαση της καθημερινότητάς μας, θα μας απλώσει το χέρι και θα μας αναστήσει σε μια νέα, αληθινά ανθρώπινη και αξιοβίωτη ζωή!

Το θλιβερό, βέβαια, είναι ότι οι περισσότεροι από μας αναζητούμε γύρω μας Ανθρώπους, αλλά δε μπήκαμε ποτέ στον κόπο να ψάξουμε πρώτα για τον Άνθρωπο μέσα μας....

Αρκετά, όμως, περιπλανηθήκαμε στο σκοτεινό λαβύρινθο της ζωής, αναζητώντας την ευτυχία στη θήρευση και την απόλαυση υλικών και εξωτερικών αναγκών. Είναι καιρός να στραφούμε στον εσωτερικό χώρο της ψυχής μας και να θυμηθούμε την παλαιά επιταγή “ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού”.

Χάρη στην ιλιγγιώδη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, ο άνθρωπος εισέδυσε παντού, ερεύνησε την επιφάνεια και τα έγκατα της γης, τα βάθη των θαλασσών και τα ύψη του διαστήματος, αλλά δεν μπόρεσε να κατακτήσει την ψυχή του...

Χαρτογράφησε την επιφάνεια μακρινών πλανητών, αλλά τοπογραφία της ψυχής του, παρά τις τόσες ψυχολογικές έρευνες, σχολές και αναζητήσεις, δεν μπόρεσε να κάνει...Και πασχίζει να την γνωρίσει καταφεύγοντας σε ιδεολογίες και πρακτικές, που, όμως, τη θρυμματίζουν και τη νεκρώνουν, κόβοντας βίαια τον ομφάλιο λώρο, που τη συνδέει με την πηγή της ύπαρξής της, το Θεό!

Γιατί δεν κατανόησε, δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να κατανοήσει, ότι η ευτυχία και το νόημα της ζωής δεν βρίσκεται  στο ύψος του διαστήματος, αλλά στο βάθος της ψυχής, της άδολης, αθώας και αγνής, έτσι όπως μας την εμφύσησε ο Θεός την 6η Μέρα της Δημιουργίας, στο πρωτόκτιστο κάλλος της οποίας μας καλεί με την Ανάστασή Του να επανέλθουμε και να κατανοήσουμε ότι ψυχή του πολιτισμού είναι ο πολιτισμός της ψυχής!

Αλλά στο βάθος της ψυχής δεν φθάνουμε με τις φτερούγες της τεχνικής, αλλά με τα φτερά της ηθικής!

† O ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β'

(Περιοδικό “ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ”, τ. 90, Απρίλιος 2016)